عقل هم مثل نقل حجّت خداست

  

علامه جوادی آملی:

عناصرفرعی، مسلمان تربیت می‌کند و دانشگاه را اسلامی نخواهد کرد؛ کارهایی از قبیل تفکیک جنسیّت، داشتن نمازخانه، داشتن نماینده ولیّ فقیه، داشتن دعای کمیل در شب‌های جمعه، داشتن دعای توسّل در شب‌های چهارشنبه، اردوی زیارتی، اینها همه کارهای خوب است لیکن اینها مسلمان پروراندن است نه دانشگاه را اسلامی کردن.

ایشان ادامه دادند:
اینکه تعلیم و تعلّم باید برای رضای خدا باشد، مدرک‌گرایی نباشد، درس خواندن برای نمره نباشد و خروجیِ دانشگاه‌ها، کارهای سودمند جامعه باشد؛ اینها کارهای اسلامی است در واقع اینها اعمال دینی است نه علوم دینی.

معظم له با بیان این مطلب که شرط لازم برای اسلامی کردن دانشگاه، اسلامی کردن علوم است، فرمودند:
دانشگاه وقتی اسلامی می‌شود که اول و وسط و آخر، کتب درسی دینی باشد، دینی بودن کتاب هم به این نیست که عکس امام و رهبری را اول کتاب بگذاریم و یا اینکه آرم جمهوری اسلامی و بسم الله اول کتاب بگذاریم، اینها کتب درسی را دینی نمی‌کند بلکه خودِ علم باید دینی باشد.

ایشان در تشریح مفهوم علم دینی اذعان داشتند:
هیچ علمی مسئول جواب دادن به این سوال نیست که آیا علم دینی داریم یا نه، مگر فلسفه؛ چون فلسفه است که درباره جهان حرف می‌زند، فلسفه وقتی وارد بحث می‌شود اول سکولار است؛ سکولار یعنی بی‌تفاوت نه ضدّ دین چون اصلاً نمی‌داند خدایی هست یا نیست. اگر ـ خدای ناکرده ـ کژراهه و بیراهه رفته و به این نتیجه رسیده که خدایی نیست، وحی و نبوّتی نیست، امامتی نیست این دو اُفت و آفت دارد: اول به خودش آسیب می‌رساند و فلسفه را الحادی می‌کند، بعد همه علوم جهان را الحادی می کند وقتی دین، فسون و فسانه شد علم دینی می‌شود خرافه، اگر فلسفه بیراهه رفت اوّلین آفت دامنگیر خودش می‌شود .

معظم له اظهار داشتند:
اگر ـ ان‌شاءالله ـ فلسفه کژراهه نرفت و به راه آمد و ثابت کرد ـ کما هو الحق ـ که خدا هست، قیامت هست، وحی هست، نبوّت هست، شریعت هست این دو پیام را رهاورد خود دارد اوّلین خدمتی که می‌کند آن کسوت و جامه زرّین دین را به بدن خودش می‌پوشاند می‌شود فلسفه الهی، بعد خدمتی که به علوم می‌کند تمام علوم جهان می‌شود دینی، چرا؟ چون بنا بر فلسفه الهی چیزی در عالَم نیست مگر خدا و خدا، خدا و اسمای خدا، خدا و افعال خدا، خدا و اوصاف خدا، خدا و احکام خدا، خدا و حِکَم خدا، خدا و آثار خدا، چیزی در عالَم نیست مگر خدا و آثار خدا.

حضرت آیت الله جوادی آملی با بیان اهمیت جایگاه عقل در تبیین دینی بودن علوم خاطرنشان کردند:
خدا به انسان دو چراغ داد: یک چراغ عقل و یک چراغ نقل؛ آن نقل، کلام خدا و فعل خدا را تشریح می‌کند و عقل، کلام خدا و فعل خدا را تبیین می‌کند. اگر معلوم شد که عقل در مقابل وحی نیست بلکه در مقابل نقل است، اگر معلوم شد که عقل هم مثل نقل، حجّت خداست، اگر معلوم شد عقل عطیّه خداست برای ما نیست ما با این چراغ داریم کار خدا را تشخیص می‌دهیم آن وقت شاکریم هیچ فرقی بین استاد حوزه و استاد دانشگاه نیست.