دُرد و دُردی­ کش

دُرد:

- دُرد در لغت تیرگی شراب و روغن و امثال آن که در آخر می­ماند است.

واز روی اشارت کدورت شراب قهر و جلال است.

- ساقی سیـم سـاق مـن، گـر همـه دُرد می­دهد

کیست که تن، چو جام می ،جمله دهان نمیکند (حافظ)

حافظ گوید وقتی محبوب ذوالجلال همگان را محنت دهد و گرفتار قهر و عذاب کند جز عاشق صادق مانند جام می جهت استقبال آن شراب تمام دهن نمی­شود و به آن رضا نمی­دهد.

- و نیز به معنی تجلّی آثاری و تجلّی صفاتی آورده­اند.

- بـه بـوی دُردیـی از دسـت داده *** ز ذوق نیـسـتی، مسـت اوفتـاده

عصا و کوزه و تسبیـح و مسواک *** گِرو کرده به دُردی، جمله را پاک

دُردی­ کش یا دُردکش:

- دُردکش، کاملان کوی محبّت را گویند که با ریاضت و مجاهدت هستی خود را مستهلک و فانی ساخته.

- بس تجربه کردیم در این دیر مکافات *** با دردکشـان هـرکـه درافتـاد برافتاد (حافظ)
- غلام همّـت دردی­ کشـان یکـرنگـم *** نه آن گروه که ازرق ردا و دل سیه اند (حافظ)

- کیست دردی­کش این میکده یا رب که درش

قبـلـۀ حـاجـت و محـراب دعـا مـی­بیـنـم (حافظ)

چون دُردی­کش کامل و مکمل فانی فی الله باقی بالله، صاحب مقام ارشاد عام و هدایت تام است؛ آن­که خلیفهًْ الله است و حق بر آینه دل او تجلّی کند و عکس انوار تجلّیات از دل او بر عالم فایض می­گردد- اوست که قبلۀ حاجات کلّ کائنات و محراب دعا و مناجات تمامی مخلوقات است.

- پیر دردی­ کش ما گرچه ندارد زر و زور*** خوش عَطابخش خَطاپوش خدایی دارد (حافظ)

- و نیز دردکش محبّت مرید متوسط­الاحوال را گویند که هنوز به محبّت مفرطه نرسیده.

- پیر میخانه چه خوش گفت به دردی­کش خود

که مگـو حـال دل سـوختـه بـا خامـی چند (حافظ)

برگرفته از وب سایت گلستان کشمیری