دلایل حزن و اندوه در محرم وصفر از نظر شیعه

دلایل حزن و اندوه در محرم وصفر از نظر شیعه 1- ماه محرم امام صادق (علیه السلام) می‌فرماید: شیعتنا جزء منا، خلقوا من فضل طینتنا، یسوؤهم ما یسوؤنا و یسرهم ما یسرنا. شیعیان جزئی از ما هستند. از اضافه نور ما آفریده شده‌اند. آنچه که ما را ناراحت کند، شیعیان ما را هم ناراحت می‌کند و آنچه که ما را شادمان کند، موجب شادمان شیعیان ماست. الأمالی للشیخ الطوسی، ص299 - بحار الأنوار للعلامة المجلسی، ج65، ص24 - بشارة المصطفى لمحمد بن علی الطبری، ص303 در روایت دیگری از امام رضا (علیه السلام) است که به ریان بن شبیب می‌فرماید: یا بن شبیب! إن سرک أن تکون معنا فی الدرجات العلى من الجنان، فاحزن لحزننا و أفرح لفرحنا. اگر می خواهی فردا در بهشت همسایه و در جوار ما باشی، در ایام حزن ما، محزون باش، و به هنگام شادمانی ما، شاد باش. الأمالی للشیخ الصدوق، ص193 - عیون أخبار الرضا (ع) للشیخ الصدوق، ج2، ص269 - وسائل الشیعة (چاپ آل البیت) للحر العاملی، ج14، ص503 ماه محرم، ماه حزن و اندوه اهل بیت (علیهم السلام) است. امام رضا (علیه السلام) می‌فرماید: کان أبی إذا دخل شهر المحرم لا یری ضاحکا و کانت الکآبة تغلب علیه حتى تمضی عشرة أیام، فإذا کان یوم العاشر کان ذلک الیوم یوم مصیبته و حزنه و بکائه. پدرم امام کاظم (علیه السلام)، وقتی ماه محرم می‌رسید، خنده بر لبهایش نمی‌نشست و کسی او را شاد نمی‌دید. غم و غصه و اندوه، بر سراسر وجود پدرم حکومت می‌کرد. هر روز که می گذشت، بر غم و اندوه او افزوده می‌شد و وقتی به روز دهم می‌رسید، روز مصیبت و حزن و گریه پدرم بود. الأمالی لشیخ الصدوق، ص191 - وسائل الشیعة (چاپ آل البیت) للحر العاملی، ج14، ص505 - إقبال الأعمال للسید ابن طاووس، ج3، ص28 روایت دیگری از امام رضا (علیه السلام) است که می‌فرماید: إن المحرم شهر کان اهل الجاهلیة یحرمون فیه القتال، فاستحلت فیه دماؤنا و انتهکت فیه حرمتنا و سبیت فیه ذرارینا و نساؤنا و أضرمت النیران فی مضاربنا و انتهبت ما فیه من ثقلنا و لم یرعوا لرسول الله (صلى الله علیه و آله) حرمة فی أمرنا. إن یوم الحسین أقرح جفوننا و أسبل دموعنا و أذل عزیزنا، بأرض کرب و بلاء، أورثتنا الکرب و البلاء إلى یوم الانقضاء، فعلى مثل الحسین فلیبک الباکون، فإن البکاء یحط الذنوب العظام. ماه محرم، در دوران جاهلیت، ماهی بود که مردم احترام آن را نگه می‌داشتند و در این ماه، کشتار نمی‌کردند. در این ماه، بنی‌امیه، خون ما را حلال شمردند و احترام ما اهل بیت را هتک کردند و به اسارت بردند و در این ماه، خیمه‌های ما را به آتش کشیدند و ... . روز حسین، پلک‌های چشم ما را زخم کرده، اشک‌های ما را جاری ساخته، ... ، پس باید بر مانند حسین، گریه‌کننده‌ها گریه کنند و گریه بر حسین، گناهان بزرگ را از بین می‌برد. الأمالی للشیخ الصدوق، ص190 - إقبال الأعمال للسید ابن طاووس، ج3، ص28 - بحار الأنوار للعلامة المجلسی، ج44، ص283 وقتی از امام سجاد (علیه السلام) سوال می‌کنند که چرا این‌قدر گریه می‌کنی و خودت را از بین می‌بری؟ حضرت فرمود: لا تلومونی، فإن یعقوب فقد سبطا من ولده، فبکى حتى ابیضت عیناه و لم یعلم أنه مات و نظرت أنا إلى أربعة عشر رجلا من أهل بیتی ذبحوا فی غداة واحدة، فترون حزنهم یذهب من قلبی أبدا؟ مرا ملامت نکنید. حضرت یعقوب (علیه السلام) یک فرزند خودش را از دست داده بود و به قدری در فراق او گریه کرد تا چشمانش سفید شد و نورش را از دست داد. حال آنکه نمی‌دانست او مرده است یا نه. ولی من، 14 تن از عزیزانم را دیدم که جلوی چشمم در یک صبح‌گاه همه را ذبح کردند. آیا می‌خواهید حزن و اندوه آنها تا ابد از قلب من بیرون برود؟ تهذیب الکمال للمزی، ج20، ص399 - البدایة و النهایة لإبن کثیر، ج9، ص125 - تاریخ مدینة دمشق لإبن عساکر، ج41، ص386 - کشف الغمة للإربلی، ج2، ص314 - أعیان الشیعة للسید محسن الأمین، ج1، ص636 - شرح إحقاق الحق للسید المرعشی، ج12، ص92 پس، ماه محرم، ماه اندوه و عزا و مصیبت اهل بیت (علیهم السلام) است و اگر ما بخواهیم شیعه بودن و علاقه‌مندی خودمان را به اهل بیت (علیهم السلام) ثابت کنیم، باید هم‌صدا با اهل بیت (علیهم السلام)، این ماه را ماه عزای خودمان قرار بدهیم، نه ماه شادی. 2- ماه صفر: روز اول صفر، روز ورود رؤوس اهل بیت (علیهم السلام) و شهداء به شام بود. در بعضی از تواریخ آمده است که: اتخذ بنی الامیه هذا الیوم عیدا ابتهاجا لقتل الحسین و وصول رأسه إلی الشام. مردم شام، روز اول صفر را روز شادمانی قرار داده بودند، بخاطر شهادت امام حسین (علیه السلام) و رسیدن سر او به شام. توضیح المقاصد، ص5 - مصباح کفعمی، ج2، ص596 روز سوم صفر، روز شهادت حضرت زید (علیه السلام) است که قلب مبارک امام صادق (علیه السلام) در شهادت حضرت زید (علیه السلام) درد گرفت و اشک چشمانش جاری شد. عیون اخبار الرضا (ع)، ج2، ص228 - بحار الأنوار للعلامة المجلسی، ج46، ص175 روز پنجم صفر، روز شهادت جانگداز حضرت رقیه بنت الحسین (سلام الله علیها) است و شهادت او، قلب همه را به درد آورده است. حتی در برخی از مقاتل آمده که: امام سجاد (علیه السلام) در شهادت حضرت رقیه (سلام الله علیها) خیلی بی‌تابی و گریه می‌کند. عرض کردند: یابن رسول الله! چرا این قدر گریه می‌کنی؟ فرمود: من به یاد مظلومیت این خواهر کوچکم افتادم که یک روز از گرسنگی بی‌تابی می‌کرد و با آن دست کوچکش، دست مرا گرفت و روی شکمش قرار داد و گفت: داداش! آیا از من گرسنه‌تر در این شام، کودکی یافت می‌شود. روز هفتم صفر، بنا بر نقل بعضی بزرگان ما، روز شهادت امام حسن مجتبی (علیه السلام) است. مرحوم شهید در کتاب دروس،‌ ج2، ص8 می‌گوید: روز شهادت امام حسن (علیه السلام)، روز هفتم صفر است. مصباح کفعمی، ج2، ص598 - بحار الأنوار للعلامة المجلسی، ج44، ص134 روز بیستم صفر، روز بازگشت اسراء اهل بیت (علیهم السلام) به کربلاء است و روز زیارتی امام حسین (علیه السلام) است. مصباح المتهجد للشیخ الطوسی، ص188 - تهذیب الأحکام للشیخ الطوسی، ج6، ص52 - المزار للشیخ المفید، ص53 روز بیست و چهارم صفر، روز حدیث قرطاس است. روزی که نبی مکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در بستر بیماری فرمود: هلموا اکتب لکم کتابا لن تضلوا بعدی أبدا. آن دسته از صحابه‌ای که با فرهنگ قرآن، انس نداشتند، قلب مقدس نبی مکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) را شکستند. پیامبری که مفتخر به: وَ إِنَّکَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِیمٍ (سوره قلم/آیه4) است، فرمود: قوموا عنی. از خانه من، بیرون بروید. روز بیست و هشتم صفر، روز رحلت جانگداز رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) است که بین شیعه، اتفاقی است. الإرشاد للشیخ المفید، ج1، ص189 - تهذیب الأحکام للشیخ الطوسی، ج6، ص2 - کشف الغمة للإربلی، ج1، ص16 همچنین بنا بر قول مشهور، شهادت امام حسن (علیه السلام) روز 28 است. مسار الشیعة للشیخ المفید، ص72 - مصباح المتهجد للشیخ الطوسی، ص790 روز سی­ام صفر، روز شهادت امام رضا (علیه السلام) است. الکافی للکلینی، ج1، ص486 - اعلام الوری للشیخ الطبرسی، ج2، ص41 - بحار الأنوار للعلامة المجلسی، ج49، ص292 پس، اگر ما باشیم و وجدان و عقلمان، ایام صفر را هم، ایام حزن و اندوه و مصیبت اهل بیت (علیهم السلام) می‌دانیم. از همان روز اول صفر تا آخر صفر، ایام مصیبت اهل بیت (علیهم السلام) است.

لینک های مرتبط:

آیا در روایات اهل سنت، پاداشی برای گریه در عزای اهل بیت (علیهم السلام) بیان شده است؟ (جدید):

http://valiasr-aj.com/fa/page.php?bank=question&id=31882

آیا بر اساس منابع شیعه و اهل سنت پیامبر صلی الله علیه وآله برای امام حسین علیه السلام روضه خوانی کرده‌اند؟:

http://valiasr-aj.com/fa/page.php?bank=question&id=31880

گریه های رسول خدا (ص) در عزای امام حسین (ع):

http://valiasr-aj.com/fa/page.php?frame=1&bank=maghalat&id=86